صفحه اول
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، با صدور پیامی خطاب به دولت و ملت عراق، «برگزاری موفق، امن و آرام» انتخابات پارلمانی در این کشور را تبریک گفت. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: این انتخابات گامی مهم در جهت تحکیم روند مردم‌سالاری در عراق و پاسداری از حاکمیت و امنیت این کشور بود. عراقچی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران مصمم است روابط دوستانه خود با عراق را در تمامی حوزه‌های مورد علاقه دو طرف بیش از پیش تقویت کند. انتخابات اخیر عراق، اما تنها یک رویداد داخلی نیست؛ این رقابت سیاسی می‌تواند افق تازه‌ای در روابط منطقه‌ای و به‌ویژه در سیاست و نفوذ ایران ترسیم کند. انتخابات پارلمانی عراق که روز ۱۱ نوامبر ۲۰۲۵ برگزار شد، با مشارکتی حدود ۵۶ درصدی همراه بود و ائتلاف «بازسازی و توسعه» به رهبری محمد شیاع سودانی، نخست‌وزیر فعلی، پیشتاز انتخابات شناخته شد. با این حال، هیچ گروهی نتوانست اکثریت مستقل را به دست آورد و تشکیل دولت جدید همچنان با پیچیدگی‌های جدی روبه‌روست. تغییرات سیستم انتخاباتی، از جمله حرکت به سمت فهرست‌های انتخاباتی و نسبت‌دهی بیشتر، حضور جوانان و نارضایتی عمومی نسبت به سیاستمداران سنتی و کناره‌گیری مقتدی صدر، فضای سیاسی تازه‌ای در عراق ایجاد کرده است. تحلیلگران می‌گویند که برگزاری آرام انتخابات، هرچند مثبت به نظر می‌رسد، نباید با ثبات ساختاری اشتباه گرفته شود. سهم‌بندی‌های قومی و مذهبی، ضعف نهاد‌های دولتی و فرآیند‌های غیررسمی تصمیم‌گیری همچنان چالش‌های اصلی عراق هستند. تحولات منطقه‌ای و چشم‌انداز ایران از منظر منطقه‌ای، عراق صحنه‌ای است که همزمان رقابت ایران و ایالات متحده در آن جریان دارد. تهران همچنان عراق را یک بازیگر کلیدی می‌داند؛ چه در حوزه سیاسی، چه اقتصادی و چه امنیتی. با این حال، نفوذ ایران در انتخابات اخیر با چالش بیشتری نسبت به دوره‌های گذشته روبه‌رو بوده است. از سوی دیگر، حضور نظامی و امنیتی آمریکا و مذاکرات پیش از انتخابات نشان می‌دهد که واشنگتن نیز اهمیت عراق را در معادلات منطقه‌ای به‌خوبی می‌شناسد. این انتخابات می‌تواند به تعادل‌بخشی میان نفوذ ایران و حضور غرب در عراق بینجامد یا برعکس، برخی جریان‌ها تلاش کنند وضعیت را به سود خود تغییر دهند. شکل‌گیری دولت جدید با ساختاری قوی‌تر، می‌تواند پروژه‌های منطقه‌ای ایران مانند مسیر‌های ترانزیت، همکاری‌های انرژی و امنیتی را تحت تأثیر قرار دهد. هرگونه حرکت بغداد به سمت تنوع روابط خارجی، برای تهران پیامد‌های مهمی دارد. نفوذ ایران در عراق؛ فرصت‌ها و چالش‌ها عراق برای ایران هم «پل» به بازار و مسیر‌های ترانزیت است و هم «صحنه» رقابت با غرب و منطقه. پیام تبریک عراقچی نشان می‌دهد که تهران همچنان می‌خواهد شریک و همراه بغداد باشد. با این حال، واقعیت‌های سیاسی جدید به ایران هشدار‌هایی می‌دهد. تضعیف یا تغییر سهم محور ایران در ساختار سیاسی عراق می‌تواند نفوذ تهران را کاهش دهد. در عین حال هرگونه نزدیکی عراق به غرب، ترکیه یا کشور‌های خلیج فارس، نیاز به بازنگری استراتژیک در روابط ایران با بغداد دارد. از سوی دیگر، ایران می‌تواند با تقویت همکاری‌های اقتصادی، انرژی و پروژه‌های زیرساختی، نقش راهبردی خود را در عراق تثبیت کند.a واکنش‌ها و تحلیل رسانه‌ها رسانه‌های بین‌المللی، از جمله رسانه‌های فرانسوی، انتخابات عراق را «در سایه رقابت تهران و واشنگتن» توصیف کرده و بر اهمیت این انتخابات برای جهت‌گیری عراق در معادلات منطقه‌ای تأکید کرده‌اند. رسانه‌های اسپانیایی هم نوشته‌اند که عراق اکنون بین «ثبات داخلی یا ورود به بازی قدرت بین‌المللی» گیر کرده است. اسکای‌نیوز با اشاره به پیشتازی ائتلاف سودانی، هشدار داده که مذاکرات برای تشکیل دولت ممکن است طولانی شود و هنوز نتیجه نهایی مشخص نیست. در مجموع، تحلیلگران بر این باورند که انتخابات صرفاً نقطه آغاز است و آنچه مهم‌تر است، ترکیب دولت، نظام تصمیم‌گیری و نحوه تعامل بغداد با بازیگران منطقه‌ای است. پیش‌بینی‌ها و نکات کلیدی عراق اکنون در پیچ تاریخی قرار دارد؛ انتخاباتی که می‌توانست تکرار گذشته باشد، ممکن است نقش عراق در منطقه را بازتعریف کند. ایران با پیام تبریک می‌خواهد نشان دهد کنار عراق است، اما می‌داند شرایط تغییر کرده است. اگر دولت جدید کارآمد و مستقل شکل بگیرد، تهران دیگر نمی‌تواند تنها از مسیر احزاب شیعی نفوذ کند و باید رویکرد متنوع‌تری داشته باشد. چهار نقطه کلیدی در ماه‌های آینده قابل توجه است. ترکیب نهایی دولت جدید و نزدیکی ائتلاف‌ها به ایران یا غرب، جهت‌گیری سیاست خارجی بغداد و نقش میانجی‌گری عراق در منطقه، جایگاه شبه‌نظامیان شیعی و ارتباط آنها با تهران و چشم‌انداز همکاری‌های اقتصادی و انرژی ایران و عراق موضوعاتی است که نباید از غافل شد. در نهایت، انتخابات اخیر عراق هم فرصت است و هم تهدید. اگر ایران هوشمندانه عمل کند، می‌تواند موقعیت خود را تثبیت کند؛ در غیر این صورت، به تدریج از سیاست عراق کنار رانده خواهد شد و این بخش مهمی از معادلات سیاست خارجی ایران در منطقه خواهد بود.