مهار قیمت ها

 کامل فدوی- حل مشکلات اقتصادی کشور حداقل به ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد دلار منابع نیاز دارد و هیچ دولتی هم این منابع را ندارد. دولت چهاردهم هیچ نقشی در شرایط امروز اقتصاد ایران ندارد. از یک طرف فشار حداکثری ترامپ آغاز شده که نا‌اطمینانی‌ها و انتظار تورمی را بیشتر می‌کند و از طرف دیگر، ناترازی‌های اقتصاد کلان در دولت چهاردهم خودش را نشان داده و به‌تدریج هم بیشتر خواهد شد.
باتوجه به ابهاماتی که وجود دارد پیش‌بینی بازار کاری مشکل است. یکی از قوانین اثبات شده در بازار‌های مالی این است که بازار‌های مالی تقریبا غیرقابل پیش‌بینی هستند، اما فقط باتوجه به متغیر‌های فعلی می‌شود برآورد و انتظاراتی داشت. مهار مشکلات اقتصادی کشور با عبور از قیمت‌گذاری دستوری، جذب سرمایه‌گذار خارجی، حمایت از بخش خصوصی و رقابتی کردن اقتصاد تحقق می‌یابد. در حال حاضر بخش خصوصی به مقامات کشور اطمینانی ندارد. بخش خصوصی ضعیف است و علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری نشان نمی‌دهد. به‌علاوه دخالت‌های بیش از حدی می‌شود و فهم درستی از مسائل در کشور وجود ندارد.
قبل از آنکه درباره ثبات قیمت‌ها راهکار ارائه شود بهتر است که ابتدا دلایل نوسان قیمت کالاها واکاوی شود، در حال حاضر مهم‌ترین مشکل اقتصاد کاهش منابع ارزی کشور است، اگر در این بخش محدودیت نداشتیم اکنون تنش در قیمت کالاها اتفاق نمی‌افتاد.در این حوزه دو چالش جدی وجود دارد که سالیان متمادی با آن درگیر بودیم و بارها هم به آن اشاره شده بود. اولین مشکل وابستگی شدید به درآمدهای نفتی بود، اگر کشور در این حوزه وابستگی نداشت اکنون منابع ارزی محدود نشده بود. دومین مورد اثرگذار این است که در این سال‌ها به صادرات غیر نفتی توجه نشده بود. اگر سیاستگذاران از مدت‌ها قبل به این مقوله پرداخته بودند اکنون بخش خصوصی می‌توانست جور صفر شدن درآمدهای نفتی را بکشد.
هیچ راهکاری بجز افزایش صادرات غیر نفتی وجود ندارد، اگر کشور به درآمد ارزی دست پیدا کند دیگر شاهد نوسان قیمت نخواهیم بود، البته راهکارهای دیگری هم وجود دارد ولی برای آنکه سریع‌ترین جواب به دست بیاید بهتر است که دولت و بخش خصوصی برای افزایش صادرات غیر نفتی هم‌افزایی داشته باشند.
دولت با تسهیل شرایط برای صادرات و استفاده از لابی‌های سیاسی خود می‌تواند فضایی را ایجاد کند که فعالان بخش خصوصی نسبت به رشد صادرات برنامه جدی‌تری داشته باشند. برای اینکه از نوسان قیمتی بکاهیم چند راهکار وجود دارد که اولین آن تک نرخی شدن ارز است، اگر نرخ ارز چنین رویه‌ای را بگیرد ارز بیشتری وارد سیستم بانکی خواهد شد و فعالان اقتصادی تمایل و اصرار به این ندارند که ارز خود را تنها به صرافی‌ها بدهند برای اینکه با قیمت بالاتری به فروش برسانند.
نکته دیگری که سیاست‌گذاران می‌توانند پیگیری کنند عدم مداخله در بازار است، دستکاری قیمت‌ها و جلوگیری از واقعی شدن قیمت‌ها به این حوزه لطمه وارد می‌کند و تولیدکننده برای ادامه حیات با چالش‌های جدی مواجه می‌شود.» او گفت: «مسأله دیگری که دولت می‌تواند پیگیری کند و قطعاً توان انجام آن را هم دارد کنترل نقدینگی است، رشد نقدینگی سبب کاهش ارزش پول ملی شده است و این امر بشدت نگران کننده است، بانک مرکزی باید تمام هم و غم خود را برای کنترل نقدینگی صرف کند.