نگرش راهبردی در حل مسائل کشوری

 مصطفی انعام- طبق تعریف بانک جهانی، حکمرانی شامل «سنت‌ها و نهادهایی» است که اقتدار در یک کشور، توسط آنها برپا می‌شود. مشارکت، پاسخگویی، حاکمیت قانون، عدالت و برابری، شفافیت، کنترل فساد و اثربخشی و کارایی از جمله مولفه‌های تکرار شونده حکمرانی در الگوهای مختلف هستند.تاکنون چارچوب‌ها، مدل‌ها و مولفه‌های متعددی برای حکمرانی ارائه شده است. برای مطالعات حوزه نظام سلامت الگوی پنج مولفه‌ای حکمرانی که اولین بار در سال ۲۰۱۸ معرفی شد و صرفا برای بررسی وضعیت حکمرانی سلامت در کشورهای با درآمد کم و متوسط پیش‌بینی شده است، از پرکاربردترین الگوها است. همچنین، روند رو به بهبود در شاخص‌هایی نظیر نرخ مرگ و میر نوزادان، نرخ مرگ و میر کودکان زیر یک سال، نرخ مرگ و میر کودکان زیر پنج سال، نرخ مرگ و میر مادران و نیز شاخص‌های توسعه انسانی نشان‌دهنده فرصت‌هایی برای حکمرانی خوب در ایران هستند. روند افزایشی مرگ و میر ناشی از تصادفات، بدتر شدن کیفیت هوا، آلودگی و فرسایش خاک، بیکاری و تورم حکمرانی خوب در کشور را با چالش هایی مواجه می کند. همچنین، نبود نظام نظارت و پایش کارآمد، کمبود شفافیت و پاسخ‌گویی، مشارکت ناکافی ذی‌نقشان مرتبط، مدیریت ضعیف تعارض منافع و فساد، هماهنگی و همکاری ضعیف بین و درون بخشی، عدم استفاده از داده‌های علمی و شواهد محکم در سیاست‌گذاری‌ها و کمبود فرهنگ و ارزش‌های حکمرانی خوب از جمله عواملی هستند که  ترویج و استقرار معنادار حکمرانی خوب در ایران را با چالش مواجه ساخته‌اند.
برخی از پیامدهای حقوقی حکمرانی خوب عبارتنداز:نگاه واقع گرایانه در مورد اداره ی امور کشور.تقویت مشارکت شهروندان درفرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری.اعتماد شهروندان به برنامه های کارگزاران و پشتیبانی قوی شهروندان از آن ها.تقویت مشروعیت نظام سیاسی.افزایش آگاهی شهروندان نسبت به حقوق متقابل خود و حکومت.ایجاد فرصت های برابر در تمامی زمینه ها.توسعه ی پایدار انسانی.توسعه ی مردم سالاری و تقویت مشارکت شهروندان، افزایش احترام به حقوق بشر و تقویت همبستگی اجتماعی.کاهش فساد و تقویت سلامت اداری و مخالفت با قانون گریزی و هنجارشکنی.
همچنین برخی از صاحب نظران دیگر بر این باورند که کاربست مؤلفه ها ی حکمرانی خوب پیامدهایی به همراه خواهد داشت که عبارتنداز:ایجاد توسعه ی پایدار انسانی و نیز حمایت و حفاظت از فرصت های زندگی و منابع برای نسل های آینده شامل توانمندسازی، افزایش رضایت مندی، جلوگیری از تحقق شکاف های اجتماعی، پاسخگویی به مطالبات شهروندان، افزایش مشارکت شهروندان و سایر کنش گران در فرآیند تصمیم گیری.تقویت سرمایه های اجتماعی، سیاسی و انسانی.کاهش فساد، ارتقای سلامت اداری و مقابله با قانون گریزی و هنجارشکنی.توسعه ی مردم سالاری، گسترش تکثرگرایی، افزایش احترام به حقوق شهروندی و تقویت همبستگی اجتماعی.تحقق مؤلفه های حکمرانی سبب ارتقای میزان اعتماد اجتماعی می شود.
به وجود آمدن نگرشی واقع گرایانه در اداره امور کشور، حفظ وضعیت اخلاقی و عدالت در توزیع مزایای ناشی از نگرش واقع گرایانه به منظور رضایت شهروندان .سازماندهی منظم و منضبط امور کشور داری با استفاده از جنبه ها ی برتر تفکر سیاسی، اجرایی. به طور کلی برای اینکه یک حکمرانی، حکمرانی خوب تلقی شود بایستی کارکردهای زیر را داشته باشد:
قانون گرایی؛ نگرش راهبردی در حل مسائل کشوری؛ بسترسازی لازم برای مشارکت شهروندان در فرآیند تصمیم گیری، تصمیم سازی و اجرای آن، شفافیت در عملکرد دولتمردان، مسئولیت پذیری و پاسخگویی کارگزاران، اولویت دهی برای حل مسائل مربوط به فقر و بیکاری و مانند آن؛ افزایش آگاهی برای تأمین حقوق اقلیت ها و حقوق زنان.