تجارت اوراسیایی

 نفس نامجو- وزیر صنعت، معدن و تجارت با هدف مذاکره با مقام‌های روسیه و شرکت در نخستین کمیته مشترک اجرای موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا به مسکو رفته است. تجارت آزاد با کشورهای اوراسیا طی 5 سال گذشته به یکی از مهم‌ترین اهداف اقتصادی کشور در بخش تجارت خارجی بدل شده است. این سیاست به‌واسطه اعمال دوباره تحریم‌های اقتصادی علیه ایران از سال 1397 با قوت بیشتری دنبال شده و نتایج امیدبخشی نیز داشته است.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا اکنون قطب اقتصادی جدید در منطقه به شمار می رود که می تواند بخشی از بهبود تراز تجاری کشورمان را عهده دار شود؛ این اتحادیه در راستای خنثی سازی تحریم ها، توسعه بازار مشترک و دستیابی به تجارت، ایجاد فضای واحد اقتصادی، ایجاد بازار واحد کشورهای عضو، کاهش قیمت کالاها با کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل مواد خام، ترویج رقابت سالم در بازار مشترک، سیاست‌های مشترک در کشاورزی، انرژی، فناوری و حمل‌ و نقل و سایر موارد تشکیل شد تا به تقویت روابط کشورهای همسایه منجر شود.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا که قبلاً با نام اتحادیه گمرکی یوراسیا شناخته می‌شد، از سال ۲۰۱۵ به وجود آمده و باهدف تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری در منطقه، تشکیل شده است. این اتحادیه شامل پنج کشور عضو است که عبارت‌اند از روسیه، قزاقستان، بلاروس، قرقیزستان و ارمنستان. امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اوراسیا در سال ۲۰۱۸، برای هر دو طرف اهمیت بسیاری دارد. برای ایران، این موافقت‌نامه می‌تواند زمینه‌ساز فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در بازار اوراسیایی باشد و به‌ویژه در شرایط تحریم‌های اقتصادی که به کشورمان تحمیل شده است، این موافقت‌نامه می‌تواند ارزش‌افزوده بسیاری داشته باشد. از جمله دستاوردهای مهم این موافق نامه برای کشور ایران می‌توان به افزایش صادرات به بازارهای اوراسیایی، افزایش جذب سرمایه خارجی و همچنین توسعه همکاری‌های فناورانه و نوآورانه اشاره کرد. همچنین، این موافقت‌نامه می‌تواند زمینه‌ساز همکاری در حوزه‌های صنایع غذایی، کشاورزی، شیمیایی و فولادی باشد و به توسعه صنایع پایین‌دستی کمک کند.
اجرایی شدن این پیمان‌نامه منطقه‌ای اگرچه فعالان بخش خصوصی را به رونق بخشی تجارت خارجی امیدوار کرده اما آن‌ها با وجود تداوم سیاست‌های فعلی، نسبت به استفاده ایران از فرصت این توافقنامه بیمناک هستند. فعالان بخش خصوصی در گفت‌وگوهایی با «اتاق ایران آنلاین»، از پیش‌شرط‌های لازم بخش خصوصی و دولتی، با هدف استفاده حداکثری از فرصت تجارت آزاد با اوراسیا گفته‌اند.
بخش خصوصی در این مسیر باید به فکر ایجاد کنسرسیوم‌های صادراتی متشکل از چند شرکت کوچک و متوسط باشد. به گفته او، اتاق ایران از الان و پیش از اجرایی شدن تجارت آزاد با اوراسیا، باید شبکه منسجمی از تشکل‌های مختلف ایجاد کند تا در مواجهه با سفارش‌های حجم بالا از سوی کشورهای اوراسیا، توان پاسخگویی در مدت‌زمان کوتاه داشته باشد.ظرفیت تجارت با اوراسیا زمانی محقق خواهد شد که شرکت‌های کوچک و متوسط را وارد این مسیر کنیم و اتاق ایران باید مسیر ورود این شرکت‌ها به بازار اوراسیا را هموار کند.
ما به دلیل تحریم‌ها در ناامن‌ترین دوران تجارت خود به سر می‌بریم. تجار به حمایت حقوقی نیاز دارند اما مرکز داوری اتاق از این موضوع غفلت کرده است. مرکز داوری ما باید برای امضای پروتکل‌های حقوقی با اوراسیا پیش‌قدم شود.
تا زمانی که سیاست‌ها در کشور ما به سمت ثبات و چشم‌انداز روشن از آینده اقتصادی به نفع معیشت مردم و فعالان اقتصادی نرود، نمی‌توانیم از این تجارت آزاد به خوبی استفاده کنیم. او گفت: توان تولید رقابتی ما به دلیل ناترازی تا هر روز کاهش پیدا می‌کند و تولیدکننده درگیر موانعی خارج از اراده خودش است. پیش‌بینی‌ناپذیری قوانین اقتصادی، فرسودگی و نقص ناوگان حمل‌ونقل دریایی، جاده‌ای و ریلی و چند نرخی بودن ارز، فرصت تجارت آزاد با اوراسیا را از ما خواهد گرفت. او تأکید دارد: اگر مسیر تجارت با اوراسیا هموار شود، بخش خصوصی آماده است که صادرات به اوراسیا را متحول کند.
پیمان اقتصادی اوراسیا یکی از مهمترین پیمان های اقتصادی است که بر اساس آن ۸۷ درصد تعرفه ها صفر می شود و بازار ۲۴۰ میلیون نفری اوراسیا، فرصت بزرگی را برای ایران فراهم می کند.