جامعه
مهبد سالارکیا -یکی از عواملی که در بهینه‌سازی الگوی کشت مدنظر بوده کاهش مصرف آب است، در حقیقت در طرح الگوی کشت تلاش می‌شود که در سطح منطقه از محصولات با نیاز آبی کمتر استفاده شود و از سوی دیگر با برنامه‌ریزی‌های از پیش صورت گرفته و با توجه به موجودی منابع آب، میزان مصرف آب در بخش کشاورزی کنترل می‌شود.با تعیین الگوی کشت بهینه، ضمن اینکه از اراضی براساس توان آن‌ها استفاده می‌شود،پایداری منابع آب در منطقه نیز حفظ خواهد شد. با توجه به نامناسب بودن پراکندگی زمانی و مکانی ریزشهای جوی در ایران و پایین بودن راندمان آبیاری در کشاورزی، آب به عنوان محدود کنندهترین عامل تولید در کشاورزی مطرح میباشد. به علت گستردگی پهنه‌ی مرزی کشورمان و تنوع اقلیمی مناطق گوناگون، رسیدن به الگوی کشت مناسب که از آن بتوان حداکثر بهره‌برداری را از عوامل ونهادههای تولید به‌ویژه عامل محدود کننده‌ی آب به‌دست آورد ضرورتی انکار ناپذیر است. کاهش بیش از ۴۰ درصدی بارش‌ها، تنش شدید آبی را در بخش‌های مختلف کشور به ویژه کشاورزی تشدید کرده و طبق نظر کارشناسان کشت محصولات پرآب مانند برنج، هندوانه و گندم در مناطق کم‌آب، فشار بر منابع آبی را افزایش می‌دهد و اصلاح الگوی کشت و آبیاری نوین، نیاز ضروری این بخش است. بخش کشاورزی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان منابع آب در کشور، سهم عمده‌ای در ناترازی آب دارد و یکی از عوامل اصلی کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش حجم منابع آبی محسوب می‌شود. بیش از ۹۰ درصد مصرف آب کشور به بخش کشاورزی اختصاص دارد. روش‌های سنتی کشت و آبیاری، عدم استفاده از فناوری‌های نوین و تجهیزات جدید، به هدررفت قابل توجه آب در این بخش موجب می‌شود که همین موضوع باعث شده تا بخش کشاورزی نتواند تعادل بین برداشت و تغذیه منابع آب را حفظ کند. الگوی کشت به‌عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در رشد و توسعه بخش کشاورزی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه که با افزایش جمعیت، رشد تقاضا و بهبود نسبی سطح زندگی مردم روبه‌رو هستند، دارای اهمیت خاصی است.باتوجه به اینکه با بحران آب مواجهیم و بخش کشاورزی از جمله بخش‌هایی است که مصرف آب بالایی دارد، می‌توان گفت تغییر الگوی کشت و آبیاری محصولات زراعی، راهکاری اساسی و مهم برای برون‌رفت از بحران کم‌آبی در حوزه کشاورزی است. با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی، رعایت الگوی کشت بر مبنای برنامه های راهبردی درازمدت ضروری است.اولویت دهی به کشت پاییزه، افزایش سطح کشت در محیط های کنترل شده، کاشت گیاهان کم توقع با دوره رشدی کوتاه و مطابق با پراکنش بارندگی منطقه، استقرار سیستم های کشاورزی حفاظتی و کاهش مصرف آب با به کار بردن روش های نوین آبیاری از جمله مهمترین اقدامات در جهت متناسب سازی الگوی کشت با محوریت مدیریت منابع آبی است. کشت نشایی علاوه بر کاهش زمان رشد و نیاز آبی گیاه تاثیر بسزایی در کنترل آفات، بیماری ها و علف های هرز از نظر میزان شیوع و هزینه های مصرفی دارد. کشاورزی حفاظتی، با به حداقل رساندن اختلاط خاک، راهکاری برای استفاده بهینه از آب است که علاوه بر افزایش ظرفیت نگهداری آب، به فراهمی عناصر غذایی و میزان کربن آلی، کنترل آفات، بیماری های گیاهی و علف های هرز، بازیابی عناصر غذایی و بهبود ساختمان خاک کمک می کند. استفاده از کودهای حیوانی و سبز می تواند موجب اصلاح خاک های فقیر دیم در جهت بالا بردن ظرفیت نگهداری آب شود.