روزنامه کائنات
1

صفحه اول

1404 شنبه 18 مرداد - شماره 4887

احیای دیپلماسی عمل‌گرایانه

 نفیسه روحانی نژاد- این یک انتخاب خوب است. شاید بهترین انتخاب .انتصاب علی لاریجانی به دبیر شورای عالی امنیت ملی، بدون تردید یکی از مهم‌ترین تصمیمات سیاسی-امنیتی دولت پزشکیان در آغاز کار خود بود. بازگشت لاریجانی در حالی رخ می‌دهد که ایران در آستانه تصمیم‌های بزرگ در حوزه سیاست خارجی، دفاعی و حتی اجتماعی قرار دارد. لاریجانی دارای تجارب کلان مدیریتی در سپاه پاسداران، وزارت ارشاد، ریاست  صدا و سیما، دبیری شورای عالی امنیت ملی و ریاست مجلس است. او همچنین عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی، و مشاور رهبر انقلاب بوده است. انتخاب لاریجانی حاصل جمع‌بندی و نگرش‌های بعد از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه است. مقتضیات و شرایط حاصله از فردای این جنگ بی‌ربط با تحولات شورای عالی امنیت ملی و دبیرخانه آن نیست. احتمالا الزاماتی برای اصلاح و تغییرات نسبت به مسائل احساس شده است که از قضا مجموعه این تفکرات نیز شخصیت و سابقه لاریجانی نزد افکار عمومی و همان‌طور در عرصه سیاست داخلی و خارجی را در نظر گرفته تا در نهایت منجر به انتصاب ایشان به دبیری شورای عالی امنیت ملی شود. در چنین شرایطی، حضور یک بازیگر میانه‌رو، عمل‌گرا و با جایگاه تثبیت‌شده، می‌تواند تغییر لحن جمهوری اسلامی در مواجهه با چالش‌های راهبردی را رقم بزند. بازگشت لاریجانی را باید بازگشت عقلانیت به ساختار امنیتی تلقی کرد؛ عقلانیتی که اگر با اعتماد نظام و ابتکار دولت همراه شود، ممکن است فصلی تازه در دیپلماسی جمهوری اسلامی بگشاید.انتصاب علی لاریجانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، نقطه عطفی در سیاست‌گذاری امنیتی ایران پس از جنگ ۱۲روزه با اسرائیل در ژوئن ۲۰۲۵ و تشدید تنش‌های هسته‌ای با غرب است. لاریجانی، با سابقه‌ای طولانی در مناصب کلیدی مانند ریاست مجلس، وزارت فرهنگ، و ریاست صداوسیما، در دوره ۱۳۸۴-۱۳۸۶ دبیر شورای عالی امنیت ملی بود و مذاکرات هسته‌ای ایران با اروپا را هدایت کرد. در آن دوره، او با پیشنهاد تدوین مدالیته (طرح نحوه همکاری ایران و آژانس برای راستی‌آزمایی صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران) تلاش کرد تنش‌ها را کاهش دهد، اما اختلافات با احمدی‌نژاد مانع از موفقیت کامل شد.
انتصاب دوباره علی لاریجانی به دبیری شورای عالی امنیت ملی با استقبال اکثر چهره‌های سیاسی از هر دو جناح سیاسی کشور روبه‌رو شده است و آن را نشانه‌ای برای بازگشت نخبگان سیاسی به عالم سیاست و نویدبخش ارتقای امنیت ملی و شکسته شدن پروژه خالص‌سازی می‌دانند. در مقابل جریان رادیکال با توجه به نقش پیشین وی در مذاکرات و تصویب برجام در زمان تصدی‌اش بر ریاست مجلس، نگران به نتیجه رسیدن دوباره مذاکرات هسته‌ای شده‌اند. بازگشت علی لاریجانی به دبیری شورای عالی امنیت ملی، فرصتی برای احیای دیپلماسی عمل‌گرایانه در سیاست خارجی ایران است. دوره پیشین او (۱۳۸۴-۱۳۸۶) با دستاوردهایی مانند حفظ مذاکرات با اروپا و پیشنهاد مدالیته همراه بود، اما اختلافات با احمدی‌نژاد و ارجاع پرونده به شورای امنیت، موفقیت‌های او را محدود کرد.
مدالیته به‌عنوان چارچوبی برای اعتمادسازی، نشان‌دهنده رویکرد لاریجانی به دیپلماسی گام‌به‌گام بود، اما محدودیت‌های داخلی و بی‌اعتمادی غرب مانع از تحقق آن شد. مقامات اروپایی مانند استرا و سولانا لاریجانی را مذاکره‌کننده‌ای حرفه‌ای اما محدود شده توسط سیاست‌های داخلی می‌دانستند.  
فراموش نکنیم انتخاب و بازگشت لاریجانی به کرسی دبیری شورا قطعا می‌تواند در فرضیه لزوم تغییر و اصلاحات در نگرش و رویکردهای سیاسی تعبیر شود، ولی الزاما نمی‌تواند به این هدف منجر شود. او نیازمند همراهی همگانی است...

ارسال دیدگاه شما

عنوان صفحه‌ها
30 شماره آخر
بالای صفحه